วันพุธที่ 30 กรกฎาคม พ.ศ. 2551

สมบัติของสิ่งแวดล้อม

มาทำความเข้าใจในภาพกว้างก่อนนะครับ ว่า สมบัติเฉพาะของสิ่งแวดล้อมมีอะไรบ้างเพื่อที่จะทำให้เรามีความเข้าใจเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ในเรื่องของสิ่งแวดล้อม เพราะเรื่องของสิ่งแวดล้อมนั้น เป็นเรื่องที่มองอย่างผิวเผินแล้วเราอาจคิดว่า อะไรก็ได้ทั้งนั้น แต่ความจริงแล้วถ้าแยกแยะให้ดี สิ่งแวดล้อมนั้นสามารถมีความแตกต่างทางคุณสมบัติเฉพาะตัวของมันเอง ได้หลายอย่าง มาดูกันครับว่ามีอะไรบ้าง

1.มีเอกลักษณ์เฉพาะ
2.ไม่อยู่โดดเดี่ยว
3.ต้องการสิ่งอื่นเสมอ
4.มีความเกี่ยวเนื่องกันกับสิ่งอื่นที่หลากหลาย
5.มีความเปราะบาง-ทนทานต่างกันทั้งเวลา อายุ สถานที่
6.อยู่เป็นร่วมกันอย่างผสมกลมกลืนเป็นระบบนิเวศ/ระบบสิ่งแวดล้อมที่มีสมบัติและพฤติกรรมเฉพาะตัว
7.เปลี่ยนแปลงจากสภาพหนึ่งไปสู่สภาพหนึ่งเสมอ

ลองไปนึกๆ ดูเป็นข้อๆ ไปก่อนนะครับ ว่ามันเป็นยังไงกัน

มาดูข้อแรกกันครับ
สิ่งแวดล้อมแต่ละประเภท มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวในการแสดงให้เห็นว่าสิ่งนั้นเป็นสิ่งแวดล้อมเฉพาะตัว










ลืมบอกไปครับว่า สิ่งแวดล้อมนั้นถ้าจะมองให้ง่าย เราต้องมองว่า
1. มันต้องมีโครงสร้าง หรือองค์ประกอบ
2. มันต้องมีบทบาท หรือหน้าที่ นะครับ

ตัวอย่างของต้นไม้ในรูปข้างบนน่าจะทำให้มองภาพในเข้าใจมากขึ้น ว่า โครงสร้าง
ของมันจะมีลำต้น และใบ ส่วนหน้าที่ มีมากมายที่เดียวครับ
ก่อนจะไปข้อต่อไปเกริ่นไว้ก่อนนิดนึงว่า สิ่งแวดล้อมแต่ละประเภทไม่เคยอยู่โดดเดี่ยวนะครับ
อย่างเช่น ต้นไม้ก็ต้องการน้ำ เพื่อเป็นตัวลำเลียงสารอาหารในดินนะครับ และต้นไม้ก็จะคาย
ออกซิเจนสู่บรรยากาศ ซึ่งเป็นกระบวนการร่วมของการเกิดน้ำต่อไปตามวัฏจักรของน้ำ






ตามมาด้วยข้อ 2 3 และ 4 กันครับ สิ่งแวดล้อมจะไม่อยู่โดดเดี่ยวและต้องการหรืออาศัยสิ่งอื่นเสมอ
มีความเกี่ยวเนื่องสิ่งอื่นที่หลากหลาย ดัง 2 รูปต่อไปนี้ครับ















ในรูปแรกนั้นมี สิ่งแวดล้อมทางกายภาพ ได้แก่ มหาสมุทร และสิ่งแวดล้อมทางชีวภาพก็คือปลา ในทำนองเดียวกันรูปถัดมาได้แก่ บ้านที่อยู่อาศัย และมนุษย์ จะเห็นได้ว่า สิ่งแวดล้อมเหล่านี้ต่างก็มีโครงสร้างและหน้าที่เฉาพาะในตัวของมันเอง ปลาจะอยู่ไม่ได้ถ้าขาดน้ำทะเล สิ่งมีชีวิตอื่นในทะเลก็ต้องการสิ่งมีชิวิตอื่นเพื่อสร้างความสัมพันธ์ก่อเกิดเป็นระบบนิเวศ มนุษย์จำเป็นต้องมีที่พักหลับนอน หุงหาอาหาร ป้องกันมลภาวะจากภายนอก ส่วนบ้านก็ได้รับการดูแลซ่อมแซม และทำความสอาดครับ อาจกล่าวได้ว่าในโลกนี้อะไรก็ตามไม่น่าที่จะมีทางอยู่อย่างโดดเดี่ยวได้ คล้ายๆ กับธาตุ ดิน น้ำ ลม ไฟ ในร่างกายของคนเรา ถ้าไม่สมดุลอย่างเหมาะสม ก็จะทำให้เราไม่สบายได้นะครับ

ระบบนิเวศหรือระบบสิ่งแวดล้อม นั้นจะประกอบด้วยสิ่งแวดล้อมย่อยๆ มาอยู่รวมกันพึ่งพากัน เกิดป็นลักษณะเฉพาะตัว ตัวอย่างเช่น ป่าชายเลน ชุมชนแออัด เป็นต้น ซึ่งแต่ละระบบสิ่งแวดล้อมก็จะมีหน้าที่ภายในของแต่ละสิ่งแวดล้อม แสดงออกร่วมกัน ทำให้เกิดสิ่งที่เด่นเป็นเอกลักษณ์ของแต่ละระบบสิ่งแวดล้อมนั้นๆ

สุดท้ายสิ่งแวดล้อม มีความเปราะบางทนทานที่แตกต่างกัน ตามเวลา อายุ และสถานที่ นะครับ หมายถึงว่า สิ่งต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นสัตว์สิ่งของ มนุษย์ ย่อมมีวันเปลี่ยนแปลงสภาพไปเป็นอย่างอื่นๆ เสมอ แม้แต่โบราณสถานอายุเป็นพันปี ก็ยังเปลี่ยนสภาพครับ

----------------------------------------------------------------------------------------------

นิยามความหมายของสิ่งแวดล้อม

ที่มา: เกษม จันทร์แก้ว

ถ้าคิดกันอย่างง่ายๆ นะครับจะได้ว่า “สิ่งแวดล้อม หมายถึง สิ่งต่างๆที่อยู่รอบตัวเรา” แต่
มีผู้ให้นิยามไว้หลากหลายทีเดียว จะขอยกตัวอย่างที่สำคัญแค่ 2 นิยามครับ

นิยามสิ่งแวดล้อมทางกฏหมาย ตาม
พ.ร.บ. ส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. 2535
จะหมายถึง “สิ่งต่างๆที่มีลักษณะทางกายภาพและชีวภาพที่อยู่รอบตัวมนุษย์
ซึ่งเกิดขึ้นโดยธรรมชาติและมนุษย์ได้ทำขึ้น”


และนิยาม สิ่งแวดล้อมทางวิชาการ จะหมายถึง
“ สิ่งต่างๆที่มีลักษณะกายภาพ ชีวภาพและสังคมที่อยู่รอบตัวมนุษย์
ซึ่งเกิดขึ้นเองโดยธรรมชาติและมนุษย์ได้ทำขึ้น ”